Gotnên bavpîra
Aqil taca zêrîne di serê her kesî de nîne
Agir bi agir naye vemirandin
Ava hêdî min ecêb jê dî
Axina vî destî ji vî destîra namîne
Aqilê sivik barê girane
Agir bi dehlê keve, hişk û ter tevda dişewitin
Av di gola de genî dibe
Av û ar tucar nabin yar
Aşê nezana bi xwe digere
Ava xwesti naçe hasti
Bar bare, serbar neyare
Başkiro bi xwe kiro, xerab kiro bi xwe kiro
Baweri heza jiyane ye
Bedewi naye veşartın
Benîştê dêhna ji ritlêye.
Bilind nenêre nizim nekeve
Bira biraye bazar xuyaye
Bîra avê jê vexwe kevra navêjê.
Bi pirs ji kalê zemana û ji xortê geryayî
Bela ji derê bê guman tên
Berxê nêr ji bo Serjêgernêye
Bi guleke bihar nayê
Bela mero ji ber nigê merov tê
Bi pirsê mirov dighê xursê
Bi xweziya dest naghêje baqê keziya
Bîr bi derziyê nayê kolan
Bila hindik be bila rindik be
Bilûra liber gaye çira liber kûraye
Birîna vekirî mirov xwe naxiyê
Bûka liser hespê kes nizane nesîbê kê
Ê deva xwedî bike deryê xwe bilind dike
Ê here masiya divê qûna wî şil bibe.
Ê li hespê xelkê peyaye.
Ê ne ji malkê nizani bi hewalkê.
Ecelê biznê tê nanê şivên dixwe.
Ez bê ez tu bê ez wê kî here ber pez.
Ez dibêm çi û tembûra min dibê çi?
Ez mîr û tu mîr wê kî bibe wezîr
Caven li deriya xwelî li serya
Çêkiro bi xwekiro xerab kiro bi xwe kiro
Çiqasî dûre hewqasi bi nûre
Çiqas mar fetla bide xwe disa ji we rast here qule
Çû heyfa bavê qûn liser kir.
Destê vala deng jê nayê
Dar û devî bi guhin
Dayê belayê, xuşkê tehlayê,jinê were kolana minê,ez te bigerînim li welatê dinê
Dîkê cê di hêkê de azan dide
Dengbej gula govenda na
Diz ji malêbe ga di kulekêra derdikevê
Dost di roja tengda beludibe
Dûr bi nûr
Dilê bi xezeb naghîje mirada
Du zebeş bi destekî nayên girtin
Dil bi dila zane
Dewê ceribandî ji mastê ne ceribandî çêtire
Dema dayik dimire bav di be mam
Dengê defê ji dûr ve xweshe
Dermanê hertiştî xwêdeye dermanê xwêde tuneye
Extiyari dojeha jiyane ya
Fistanê qîza sore, çavê xorta kora
Ga dikeve kêr lê pir dibin
Giyayê hewşê tahle
Giya di bin kevira da namîne
Go Erebê çima quzê te reşe, go malê min eve
Go koro tu çi dixwaze go çav.
Gotina rast sonda naxwaze
Gotina xweş buhara dila ye
Gotnê êvara dikevin qulê dîwara
Golikê malê ji gayê malê natirsê
Golkek navê garankê xerab dike
Girt bi şiri bernada bi biri
Her dik li ser luse xwe bang dide
Hesîl xiranabe hingiv genî nabe
Her teyr bi refê xwera difıre
Her dînsisek îmansisek jêre lazime
Hesin hesin dibire
Hespê çê êmê xwe zêde dik
Her giya li ser koka xwe şîn dibe.
Herkes mêrê roja xweye
Hespê nêr ji simê xwe şer nake
Hinbüyi ji harbüyi xerabtira
Însanê bê esas ne dibe tevr ne dibe das
jiyana mezluma ji yê zalima dirêjtire
jahr ji celiyen mara qut nabe.
Ji ave be deng diherike bitirse
Ji bo mirov jiyan nehatiya dayin, hatiye kirekirin
Ji piçûkan xeta ji mezinan efû
Ji derda rû berda
Ji kar netirse bila kar ji te bitirse
Ji tirşkê re xal û xwarzê û ji şera re ap û birazê
Kê dinya dot ê ku kirî û firot
Kese ku mirine bibine bi nexweşiye raziye
Kesek nabêje dewê min tirşe
kera nebin nav kera da ji hev fêrnebin tir û fisa
Kero nemir heta qîvar şînbê.
Kevirê giran di ciyê xweda başe
Kevrê havîna bavêj pişt kulîna
Kesê sîra nexwê bêhn jê nayê
Keçel hekim bûya wê dermanek ji serê xwera bidîta
Kûcik goshtê kûcik naxu
Ku pişta min heba zikê min ne di êşiya.
.Kurmê şîrî ta pîrî
.Kurmê darê ji darê ye
Ku tu neke bi ya mezina wê quloçê te bibin wek yê bizina.
Ku tu çuyi bajareki kora çaveki xwe bigre
Ku tu bibe hasp we siware te zede bin
Lêv ji diranan pêştirin
Li welate kora çavşaş dibin qıral
Mala pîrê stara pîrê
Mala têr jin xerabû ji bin.
Masî di behrê di nayên kirîn
Mirov bi pirsê diçe Qudsê
Mih bi nigê xwe û bizin bi nigê xwe
Mih nediti naye kirine
Meznaya bi qala (gotina) nabe sala
Navik mezin li gundek kavil.
Nikare bi kerê dire kurtên.
Ne çixara ber bê, ne kutana nav kayê.
Ne ji gelaca ba wê gur û mî bi hevre bimeşiyana
Ne sar li te tê ne germ li te tê.
Ne xwar û ne da hevala genîkir avêt newala
Pîrê bahwer nekir mêrkir dawa next û hefteka kir.
Piştî tengasîya firehîye.
Penus ji şur bi heztire.
Pel mare razayi neke.
Qenciyê bike bavêje avê.
Qûna tazî tenbûrê di xwazî
Rasti tehla.
Rastî şûrê Xwedêye.
Rakirina zilme ji zilmdara nexwazin.
Revî nediçu kule hejik bi dûvê xwe vedikir .
Rî dibe bost lê dujmin nabe dost.
Riya dirêj ji gava biçûk destpê dike.
Roja xweş ji sibêda kifşe.
Rûvî du cara nakeve xefke.
Şam şekire welat jê şerîntire
Serê ne êşe dismalê lê girê mede.
Sere berjer naye jekirin.
Serê bênamus cinetê nabine
Sere qijika qeli je çenabe.
Serê du berana dî beroşkêda nakele
Serê keçel başe di bin kumde
Ser pehati ji hakime lokman çetir dizane
Şêr Şêre çi jine çi mêre
Şûjna di çavê xwed nabîne derzya di çavê
Tenûr bi tir û fisa germ nabe
Tirek û du tir licem tireka wek hevin
Tifka sayi şerm bike ji xweyi
Tişta çû nede dû
Tir li ku û das li ku
Tu dizbe şevê reş pirin
Tu çi biçînî te wê hilînî
Xebera xweş mar ji qulê dertîne
Xeta xwer ji gayê pîre
Xwar rûnê û rast biaxif
Xwelî li wî serî ku hefit serî jê ne êşin
Xweliya mêr û jinê ji heve
Xwediyê sebrê biye mîrê Misrê
Xwede çiya dibîne berfê lê dibarîne
Yê dara dixwe ne weke yê dijmêre
Yekî ne go mendo kerê te bi çendo
Yê tişteki nizanibe tişteki ji bir nake
Wek sêwyê eba bavê xwe li xweke
Va şar û va minşar
موضوع: حكم وامثال كردية 
